„Gangsterzy i filantropi” to debiut fabularny Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego, którzy dotąd znani byli jako para dokumentalistów. W więziennej karetce spotykają się oskarżeni w dwóch sprawach. Pierwsi to grupa gangsterów pod wodzą niejakiego „Profesora” – przydomek zawdzięcza niezwykłej elegancji i nieprzeciętnej inteligencji. Obmyślił genialny plan napadu na furgonetkę przewożącą pieniądze do banku. Oskarżonym w drugiej sprawie jest Anastazy Kowalski, który stał się przestępcą mimo woli. Kiedy go wyrzucono z pracy laboranta, postanowił ukryć swoją porażkę przed żoną. I aby zaspokoić jej konsumpcyjne żądania decyduje się na pewną mistyfikację.