„Kartka z podróży” w reżyserii Waldemara Dzikiego to psychologiczny, kilkukrotnie nagradzany, dramat wojenny z 1983 roku. Akcja filmu rozgrywa się w pierwszych latach II wojny światowej w getcie. Głównym bohaterem jest Jakub Rosenberg (Władysław Kowalski), którego czeka nieuchronna deportacja i śmierć. Mężczyzna stara się przygotować na najgorsze, zachowując godność. Nie ulega więc panice, lecz w pragmatyczny sposób szykuje się do "podróży". Pod jego opiekę trafia mały Dawid (Rafał Wieczyński), syn znajomych, którego Jakub również uczy, jak zachować się w obliczu zagrożenia. Film porusza tematykę zachowania ludzi w ekstremalnych warunkach, jest próbą ujęcia strachu i ocalenia człowieczeństwa w obliczu Zagłady.
„Przypadek Hermana Palacza” to polski film dokumentalny z 1986 roku w reżyserii Leszka Wosiewicza. Przedstawia historię Hermana S., który pracował jako palacz w kwaterze głównej Adolfa Hitlera. Film oparty jest na interesujących materiałach fotograficznych i próbuje zgłębić fenomen człowieka wykonującego tak specyficzną pracę w samym centrum nazistowskiej władzy. Herman S. po wojnie zamieszkał w Polsce i zmarł w 1980 roku. Film Wosiewicza nie jest typową biografią. Skupia się na samym fakcie jego zajęcia i poprzez to prowokuje do refleksji na temat moralnej odpowiedzialności i funkcjonowania jednostki w systemie totalitarnym. Tytułowy "przypadek" sugeruje niezwykłość tej historii i stawia pytania o psychologiczne aspekty uczestnictwa w zbrodniczym systemie, nawet na tak pozornie neutralnym stanowisku.
