Dokumentalny esej Isabelle Tollenaere ukazuje Europę, która po dziś dzień nie może uporać się z wojenną przeszłością. Ślady wojen bywają różne. Trwające wciąż jeszcze oczyszczanie flandryjskich pól z niewypałów odbywa się niemal bez udziału człowieka. Racjonalnie, bez emocji, przy pomocy wyspecjalizowanych urządzeń i procedur, Zachód po protestancku radzi sobie z niewygodnymi pamiątkami z przeszłości. Tymczasem w Albanii, której krajobraz naznaczyła betonową wysypką dyktatorska paranoja, zimnowojenne bunkry wrosły tak w przestrzeń, jak i w świadomość mieszkańców. Tutaj – podobnie jak w Belgii – nikt nie chce wspominać wojny, choć jej ślady są widoczne wszędzie. Ale jest kraj, w którym pamięć o wojnie to jeden z najważniejszych elementów oficjalnego dyskursu władzy. W Rosji – bo o niej tu mowa – pompowana przez oficjalną propagandę pamięć o wielkich zwycięstwach z przeszłości podtrzymuje bowiem narodowy mit i poczucie wyjątkowości. Ujęcia dmuchanych makiet czołgów i samolotów przygotowywanych do parady na Dzień Zwycięstwa zdają się nie mniej surrealistyczne niż wypowiedzi pracujących przy ich produkcji ludzi – dumnych, że dokładają cegiełkę do podniesienia prestiżu i potęgi swojego kraju. Wojna jest w Rosji niewątpliwie stałym punktem odniesienia – co, mimo spokojnego tonu filmu Tollenaere – nie nastraja do optymistycznych prognoz na przyszłość.
