Zanussi określił „Imperatyw” jako najwyraźniej religijne spośród swoich dzieł. Po raz pierwszy autor zajął się tu kwestią relacji rozumu i wiary w sposób tak bezpośredni. Mistyczny charakter filmu opiera się na obrazie (świetne, czarno-białe zdjęcia), natomiast jego warstwa znaczeniowa jest otwarta i wolna od dydaktyzmu.
Augustyn (Robert Powell mający za sobą filmową rolę Chrystusa) jest matematykiem, ale ma już za sobą zachwyt możliwościami nauk ścisłych i potęgą ludzkiego umysłu. Próbuje oswobodzić się z myślenia i działania przyczynowo-skutkowego; fascynuje się zjawiskami istniejącymi „po nic”, choćby spadającą kiścią śniegu. Poszukując wolności, chcąc poznać jej granice, Augustyn ucieka się do eksperymentów na sobie samym; w scenie rozpoczynającej film - wyskakuje nago z okna mieszkania na zaśnieżony chodnik. Te poszukiwania doprowadzą go do aktu, który z jednej strony jest demonstracją niewiary, z drugiej - próbą sprowokowania Boga do samoobjawienia.
